Narodni muzej u Kraljevu osnovan je 1. maja 1950. godine i danas obeležava sedam decenija postojanja i rada. Poseduje šest zbirki i više od 12.000 predmeta, kao i stalnu postavku koja obuhvata pet sala definisanih u nekoliko tematskih celina koje su hronološki povezane od praistorije pa sve do dvadesetog veka.
Prvi upravnik i jedan od osnivača Narodnog muzeja u Kraljevu bio je i profesor Milorad S. Jović, koji je dao pečat prvoj deceniji ustanove i osnovao svih šest zbirki koje danas postoje.
Iako je radio gotovo sam u tek osnovanom i skromnom muzeju u unutrašnjosti, nijednog trenutka nije sumnjao da je postavio temelj jedne velike kulturne ustanove, niti je gubio entuzijazam.
“Koliko je veliki značaj muzeja ne samo u Kraljevu nego i svuda, možda najbolje svedoče reči prvog upravnika i čoveka koji je osnovao muzej. To je profesor Milorad S. Jović koji je rekao da je pre osnivanja muzeja, Kraljevo bilo samo tačka na mapi Srbije. Međutim, posle osnivanja muzeja Kraljevo je postalo grad sa istorijom, sa smislom i sa pamćenjem“, kaže direktor Nrodnog muzeja u Kraljevu Darko Gučanin.
Narodni muzej u Kraljevu je izrastao u značajnu ustanovu u oblasti zaštite, brige i prezentovanja bogatog nasleđa koje čuva u svojim zbirkama. Sa 26 zaposlenih, rešenim prostornim i tehnološkim potrebama, on je moderna i dinamična ustanova. U više navrata svojim velikim projektima, uspešno je predstavljao zemlju u inostranstvu.
„Od prilično skromnih početaka u Gospodar Vasinom konaku, preko stvaranja Galerije fresaka, dobijanja zgrade i njene adaptacije i na kraju krajeva 2008. godine do stvaranja stalne postavke, Narodni muzej Kraljevo izrastao je u republički značajnu ustanovu čiji je cilj čuvanje, prezentacija, zaštita naše kulture i baštine i smatram da je Narodni muzej Kraljevo postao ustanova koja aktivno učestvuje u kulturnom životu grada Kraljeva i na neki način dostojno prezentuje i sebe i sam grad“, s ponosom ističe Gučanin.
Srce Narodnog muzeja u Kraljevu je stalna postavka. U pet sala predstavljeni su brojni ekskluzivni predmeti iz bogate muzejske zbirke razvrstani u sale za arheologiju, ratnu istoriju, salu posvećenu žrtvama streljanja u Kraljevu oktobra 1941., salu za društvenu istoriju, etnologiju i deo hodnika posvećen je Legatu Olivere Radojković Čolović. Otvorena je 2008. godine, a već 2009. godine nagrađena je uglednom nagradom „Mihailo Valtrović“ Muzejskog društva Srbije.
„Stalna postavka Narodnog muzeja Kraljevo je svojevrsna lična karta ovog mesta i njegove okoline. Kroz stalnu postavku posetioci mogu da upoznaju opšti istorijski pogled na Kraljevo, Rašku, Vrnjačku Banju koje mi teritorijalno pokrivamo“, objašnjava viša kustoskinja, istoričarka umetnosti Nadica Lišanin.
Posebno mesto u sali za areheologiju ima najekskluzivniji nalaz nakita iz starijeg gvozdenog doba tzv. “blago iz Kruševice”, kao i fragmenti fresaka iz manastira Žiča iz 13. i 14. veka kojih danas zbog stradanja svetinje nema na njenim zidovima.
U susednoj sali za ratnu istoriju izdvaja se izuzetna kolekcija odnosno zbirka oružja ustanika koji su Srbiju oslobodili od Turaka. Posetioci se mogu upoznati i sa srpskom heroinom Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata Milunkom Savić.
Izloženi su i eksponati koji svedoče o razvoju Kraljeva od male turske kasabe do modernog grada u svim oblastima života i rada, a posebno je zanimljiva prezentacija prvog urbanističkog plana, izuzetnog rešenja gde se ulice seku pod pravim uglom i susreću u centru koji je kružnog oblika. Nije izostavljena ni legenda koja govori da je knez Miloš Obrenović u tepsiji sa peskom, koja se nalazi u vitrini Narodnog muzeja, nacrtao idejno rešenje urbanističkog plana po kome je Kraljevo poznato ne samo kod nas već i svetu.
Deo istorije koji čuva ova ustanova jesu i podaci o poznatim fabrikama vagona i aviona, kao i jedinstveni eksponati luksuzne odeće i izuzetni primerci terzijskog zanata. U sali za etnologiju izložen je nameštaj, odeća, pokućstvo, dakle sve ono što su ljudi koristili u gradskim imućnijim kućama s kraja 19. i početkom 20. veka.
Priznanja Narodnog muzeja u Kraljevu
Brojna priznanja ilustruju rad Narodnog muzeja u Kraljevu i poziciju u kulturnom životu Srbije: „Diploma zaslužne organizacije Grada Kraljeva“ koju je dodelila Skupština Grada Kraljeva na Kraljevdan, 7. oktobra 2010. godine; „Status Ustanove kulture od nacionalnog značaja“ Odlukom Vlade Srbije, 30. aprila 2013. godine, a na predlog Ministarstva kulture Republike Srbije; Visoko odlikovanje Srpske pravoslavne crkve, „Orden Svetog Cara Konstantina“, dodeljen od strane Svetog arhijerejskog sinoda 26. avgusta 2013. godine; Dve nagrade Nacionalnog komiteta IKOM-a Srbija: za najbolji projekat godine za izložbu „Odrastanje u Kraljevu u XIX i XX veku“ 2014. godine i nagradu „Muzej za deset“ 2017. godine.
Ovaj medijski sadržaj deo je projekta “Kulturno Kraljevo” koji je finansijski podržan od strane Grada Kraljeva. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu ne izražavaju nužno stavove organa koji je dodelio sredstva.
Zahvaljujemo se na saradnji Narodnom muzeju u Kraljevu.
INFO 24 / Grad Kraljevo / Foto: Grad Kraljevo